هنگام اندازه گیری دقیق سرعت چرخش کهکشانها، ستاره شناسان تصادفا ً با یک معمای کیهانی عظیم مواجه شدند: تعیین گرانش ِ (جاذبه ی) کهشکان. آنها توانستند با محاسبه ی جرم تمام ستارگان مرئی و گاز موجود در کهکشان، چرخشی را که باید داشته باشد تخمین بزنند و از آنجا گرانش آن را تعیین کنند. علت اصلی تعجب زیادشان این بود که اندازه گیریها نشان داد که اکثر کهکشانها سریعتر از آنچه باید بچرخند، می چرخند. نه کمی سریعتر. خیلی سریعتر! بیشتر از دو برابر سریعتر. این یعنی اینکه، مطابق نظریه ی گرانش اینشتین، این کهکشانها بایستی تکه تکه به سویی پرتاب شوند. درحالیکه بوضوح می بینیم که اینطور نیست.پاسخ چه می تواند باشد؟ آیا ممکن است که اغلب کهکشانها بوسیله ی مقداری ماده ی «تاریک» احاطه شده باشند که با تلسکوپهای رادیویی، مادون قرمز، مرئی، ماورای بنفش، اشعه ی ایکس، یا اشعه ی گاما قابل مشاهده نباشد؟ آیا نظریه ی گرانش اینشتین، که تا کنون در تمامی موارد صحت آن به اثبات رسیده است، می تواند در بعضی موارد اشتباه باشد؟تلسکوپهای اشعه ی ایکس ابرهای وسیعی از گاز با چند میلیون درجه دما در خوشه های کهکشانها کشف کرده اند. این ابرهای داغ گازی جرم خوشه را افزایش می دهند، اما این افزایش برای حل معمای کیهان کافی نیست. در حقیقت آنها یک روش مستقل اندازه گیری ِ ماده ی تاریک بدست آورده اند. اندازه گیری نشان می دهد که بایستی جرم تمام ستارگان و گازی که مشاهده می شوند حداقل چهار برابر مقدار جرم ماده ی تاریک باشد، در غیر اینصورت گاز داغ، خوشه را ترک می کند.Dark Matter Mysteryby Chandra X-Ray Observatory Center and ScienceIQ.comHot Gas CloudsImage Credit: Image Courtesy ROSATWhile carefully measuring the speed of rotation of galaxies, astronomers stumbled upon a profound cosmic mystery. Determining the gravity of the galaxy. They could estimate what the rotation speed should be by calculating the mass of all the visible stars and gas, thereby determining the gravity of the galaxy. Much to their surprise, the measurements showed that most galaxies are rotating faster than they should. Not a little faster. Much faster! More than twice as fast. This meant that, according to Einstein's theory of gravity, these galaxies should be flying apart. Yet clearly, they are not. What can the answer be? Is it possible that most galaxies are surrounded by some 'dark' form of matter that cannot be observed by radio, infrared, optical, ultraviolet, X-ray, or gamma-ray telescopes? Could Einstein's theory of gravity, which has proved to be correct in all cases so far, be somehow wrong? X-ray telescopes have discovered vast clouds of multimillion degree gas in clusters of galaxies. These hot gas clouds increase the mass of the cluster, but not enough to solve the mystery. In fact they provide an independent measurement of dark matter. The measurement shows that there must be at least four times as much dark matter as all the stars and gas we observe, or the hot gas would escape the cluster.